Tại sao trẻ em ghét đến trường

Tại sao các phương pháp giảng dạy nhàm tẻ và các tiêu chuẩn viển vông hiện nay đánh cắp niềm vui học tập của trẻ em ở các trường học trên cả nước và những gì một số phụ huynh và giáo viên đang làm để ngăn chặn tình trạng đó.

“Mỗi lần nhận được một gói tài liệu thử nghiệm mới, tôi chỉ muốn đốt hết”, Amy Gutowski, một giáo viên lớp ba ở Milwaukee nói.

Học sinh của cô có một kỳ thi kéo dài một tuần vào tháng 11, cũng như bốn bài kiểm tra đánh giá hàng quý. Bản thân thử nghiệm không làm phiền Gutowski. Cô nói: “Thử nghiệm là tốt, nếu nó được thực hiện đúng đắn.” Thay vào đó, nó khiến cô phát điên. Lấy ví dụ gần đây: Lớp học của Gutowski đang tìm hiểu tác phẩm Charlotte và Wilbur, nhưng họ phải rút ngắn bài học. “Những đứa trẻ háo hức muốn biết diễn biến tiếp theo của câu chuyện nhưng chúng tôi phải bắt đầu chuẩn bị cho một bài kiểm tra từ vựng nên tôi buộc phải cho học sinh chép từ mới, chẳng hạn như luân canh cây trồng” Gutowski nói. “Khi đọc Charlotte và Wilbur, những đứa trẻ chìm đắm vào thế giới trong trang sách, chúng bày tỏ cảm xúc và sử dụng những từ ngữ yêu thích. Đó là phản ứng tự nhiên. Ngay khi tôi yêu cầu cả lớp mở vở, niềm say mê đó biến mất. Phương pháp dạy học mà chúng tôi phải tuân thủ là phản trẻ em, phản học tập và nhàm chán”.

Như mọi bậc cha mẹ đều biết, khi trẻ đang vui vẻ, chúng ghi nhớ nhanh hơn. Tuy nhiên, niềm vui chính là thứ đang thiếu trong nhiều lớp học ngày nay. “Trẻ em dành ít thời gian hơn để học mà chơi và khám phá, nhiều thời gian hơn để ngồi yên, nghe giáo viên giảng hoặc làm bài kiểm tra. Điều đó không hiệu quả”, Ed Miller, đồng sáng lập của Liên minh vì trẻ em, ở College Park, MD nói. Trên thực tế, vào một ngày điển hình, nhiều học sinh mẫu giáo dành gấp 4-6 lần số thời gian để học và làm bài kiểm tra đọc viết và Toán so với thời gian để chơi tự do – một số còn không được vui chơi, theo khảo sát trên 254 lớp mẫu giáo do liên minh thực hiện. Đó là một vấn đề. Rất hệ trọng. Các giáo viên và chuyên gia giáo dục trên toàn quốc đã giúp chúng tôi giải quyết tốt hơn các vấn đề lấy đi niềm vui của trẻ em và quan trọng hơn là, rút ra các bài học kinh nghiệm để cải cách giáo dục.

• Quá nhiều, quá sớm

Trẻ em ngày nay được dạy đọc, viết và làm toán ở độ tuổi sớm hơn bao giờ hết. Điều đó dường như là tốt, nhưng kỹ thuật giảng dạy không phù hợp với quy luật phát triển có thể phá hủy giá trị tự thân và tình yêu học tập của một đứa trẻ

Susan Newman, một nhà trị liệu giáo dục ở Evanston, IL nói: “Tôi làm việc với một cậu bé bị buộc phải viết ở trường mẫu giáo mặc dù năng lực học còn non nớt và kỹ năng vận động tinh kém. Cậu bé dần dà trở nên rất sợ viết. Bây giờ dù đã lên lớp bốn nhưng con vẫn ghét viết, chán nản về thành tích học tập của mình và đang phải uống thuốc.”

Những câu chuyện như thế khiến bạn phải băn khoăn ai đã đặt ra các chính sách giáo dục đang hiện hữu trong lớp học – Kelly Gallagher, một giáo viên dạy đọc kỳ cựu và là tác giả của Sự chết của văn hóa đọc: Các trường học đã làm gì với việc đọc, nói. “Việc nhà nước khẳng định rằng một đứa trẻ năm tuổi có thể đọc được một số từ nhất định là vô lý,” Gallagher nói. “Một số trẻ em có thể, và rất nhiều trẻ em không thể. Việc học đọc không diễn ra một cách rập khuôn. Hầu hết trẻ em biết đọc cùng lúc, nhưng chỉ khi chúng sẵn sàng. Trong khi đó, những đứa trẻ đến thời điểm đã định mà chưa biết đọc có thể cảm thấy thất bại.” Sẽ thật tuyệt vời nếu các chuyên gia nói: Chà, những đứa trẻ có thể chật vật một chút và hẳn rồi, còn hơi buồn chán nữa, nhưng cuối cùng chúng vẫn tiến về phía trước. Vấn đề là, họ không nói thế. Các nghiên cứu cho thấy rằng cùng học lớp Bốn nhưng những đứa trẻ được dạy đọc và các lĩnh vực học thuật khác không tiến xa hơn những đứa trẻ được phép vui chơi và dễ dàng học những kỹ năng đó. Ở trường trung học, những đứa trẻ học đọc theo cách này thường bỏ sách hoàn toàn, Gallagher nói. “Trong cuộc chạy đua điểm số, chúng tôi thực sự đang giết chết tình yêu đọc sách của trẻ em.”

• Từ chối nhượng bộ

May mắn thay, ngay cả trong các trường học mà điểm số là trên hết, có những giáo viên tốt bụng đã âm thầm dạy những điều thú vị ngoài sách vở. Christopher Smith, một giáo viên mầm non ở Corte Madera, CA, không ép buộc học sinh của mình viết bằng bút chì nếu chúng chưa viết được, thầy khuyến khích chúng sử dụng bột đồ chơi để thay thế. “Chúng học các chữ cái và cảm thấy hài lòng về bản thân”, thầy nói. Để chống lại việc luyện thi từ vựng buồn tẻ, Gutowski đã bắt đầu cái mà cô gọi là “Wow Word Wall”, nơi những đứa trẻ viết những từ vui nhộn mà chúng đã tìm thấy để cả lớp có thể học cùng nhau.

Tại Trường Nghệ thuật và Khoa học Chattanooga, chương trình phổ thông trọng tâm ở Tennessee, giáo viên lên kế hoạch cẩn thận để tránh lạm dụng phiếu học tập và thuyết giảng. Trên thực tế, họ đảm bảo 80% là học tập tích cực, điều đó có nghĩa trẻ em được di chuyển, khám phá và tương tác với nhau. “Chúng tôi không áp đặt thông tin. Thay vào đó, chúng tôi đặt câu hỏi và để học sinh tự tạo mối liên hệ giữa thế giới của họ với những gì họ đang học “, giáo viên tiểu học Marilyn Griffith giải thích.” Tôi sẽ hỏi: “Bạn nào cho cô biết một số sự thật thú vị về bọ rùa hay sự khác biệt giữa bên trong và bên ngoài của các hành tinh trong hệ mặt trời? ‘ Các học sinh làm nghiên cứu, thực hiện các dự án và sau đó dạy cho nhau. Đây chính xác là những loại kỹ năng họ cần trong cuộc sống sau này.”

• Lôi kéo các cậu bé tham gia

Nói đến các cây hài hoặc phá rối trong lớp, bạn sẽ nghĩ đến ai? Tôi cá đó là các cậu con trai. Họ không thể ngồi yên. Họ nghịch ngợm. Họ không thể (hoặc không muốn) thực hiện nhiệm vụ. Nhưng không hoàn toàn là lỗi của họ, theo lời bà Peg Tyre, mẹ của hai đứa con trai và là tác giả của The Trouble With Boys (Rắc rối với các cậu bé). “Con trai không thực sự được phép là con trai trong lớp học,” cô nói. “Trường học ngăn cản các nhu cầu tự nhiên của họ và vì vậy không khuyến khích họ viết về các chủ đề ‘bạo lực’ như siêu anh hùng. Họ được yêu cầu thay thế thanh kiếm đó bằng một cây đũa phép. Điều này gửi đến họ một thông điệp rằng cá tính của họ không được chấp nhận ở trường.” Không ngạc nhiên nếu họ bắt đầu nghĩ trường học nữ tính và không phải là nơi dành cho mình.

Vài năm trước, khi Trường tiểu học Doulass ở Boulder, CO, phát hiện ra rằng các nữ sinh luôn vượt trội so với các nam sinh, các giáo viên đã quyết định xem xét kỹ hơn phương pháp giảng dạy của họ. “Việc học thụ động với hàng tấn phiếu bài tập không hiệu quả”, Linda Taht, một giáo viên lớp bốn có thâm niên 14 năm nói. “Các cậu bé làm việc hiệu quả hơn khi chúng ta sử dụng các chiến thuật tích cực trong lớp học. Vâng, vẫn là phép nhân nhưng họ sẽ học nhanh hơn nếu chúng ta bỏ các thẻ và dạy một bài hát rap về chúng.” Taht cũng cho phép các cậu học sinh mất nhiều thời gian để trở thành chính mình. “Tôi khuyến khích họ viết về bất cứ điều gì họ quan tâm,” cô nói. “Họ được đảm bảo để viết nhiều hơn theo cách đó.” Nếu cô ấy có bất kỳ mối bận tâm nào, cô ấy sẽ nói chuyện với cha mẹ của đứa trẻ trước khi dạy dỗ cậu bé. Kết quả của các chiến thuật như vậy rất ấn tượng: Chỉ sau một năm, trường đã thu hẹp khoảng cách thành tích giữa nam và nữ, mọi người đều hoạt động tốt hơn.

• Cập nhật công nghệ

Một phương pháp khác khiến trẻ hứng thú với việc học: “Ứng dụng công nghệ vào lớp học”, David Markus, giám đốc biên tập của Tổ chức Giáo dục George Lucas, thành viên ban cố vấn của Hội Phụ huynh. Cha mẹ và giáo viên thường xem công nghệ là một nhân tố gây xao lãng và ảnh hưởng đến học tập, ông nói, nhưng đã đến lúc tận dụng nó. “Trẻ em yêu thích công nghệ, vì vậy bạn nên cập nhật ngay và các nghiên cứu cho thấy công nghệ giúp trẻ em lưu trữ thông tin rất hiệu quả. Ngoài ra, sử dụng công nghệ để nghiên cứu và trình bày ý tưởng là một kỹ năng mà chúng chắc chắn cần có để cạnh tranh trong công việc.”

Markus không chỉ nói về việc chơi các trò chơi toán học trên máy tính. Sử dụng công nghệ như một công cụ giáo dục có thể đưa chúng ta đi xa hơn thế. Trong lớp học đầu tiên của Miriam Longobardi tại Trường Roared Brook ở Chappaqua, NY, học sinh vô cùng háo hức được sử dụng công nghệ giảng dạy tuyệt vời có tên là Bảng thông minh. Một màn hình máy tính tương tác bốn chân được kích hoạt bằng cảm ứng, Bảng thông minh giống như một bảng đen trên steroid và Longobardi thấy nó hữu ích trong việc giảng dạy hầu hết mọi thứ. “Nó kết hợp các phương pháp truyền thống với các yếu tố vui chơi và giải trí”, cô giải thích. “Tôi sẽ đặt các chữ cái lên bảng, bọn trẻ có thể dùng ngón tay kéo chúng lại với nhau và tạo ra một từ. Khi học đếm, chúng có thể ‘nhân bản’ một xu nhiều lần khi chúng muốn đạt được tổng số nhất định. ” Điều tuyệt vời là Bảng thông minh phù hợp với những đứa trẻ có trí thông minh vận động, học tập trực quan và thậm chí cả những em học thông qua thính giác vì họ sẽ phản hồi khi có câu trả lời đúng, Longobardi nói. “Và lũ trẻ chỉ nghĩ là nó hay nên chú ý hơn.”

Tại Trường tiểu học Trung tâm ở Escondido, CA, giáo viên lớp bốn Heather Peterson tham gia iRead, một chương trình thí điểm sử dụng iPod Touch để cải thiện kỹ năng đọc. Học sinh ghi âm giọng đọc của chính mình, sau đó lắng nghe; thực hành giúp học sinh nói lưu loát, đọc nhanh mà vẫn hiểu ý nghĩa cơ bản. Dữ liệu cho thấy phương pháp có hiệu quả: Những học sinh này đọc lưu loát gấp 3-6 lần so với bình thường chỉ trong sáu tuần. Trong vòng sáu tháng, trẻ đạt được kết quả tốt hơn hai năm phát triển năng lực đọc hiểu. “Việc học trở nên sâu sắc khi người học có khả năng phản ánh và nhận phản hồi ngay lập tức”, Peterson nói. Điểm mấu chốt của cô: “Tôi không chỉ thấy sự cải thiện to lớn về kỹ năng, mà tôi còn nhận thấy học sinh ít có vấn đề về hành vi hơn. Những đứa trẻ háo hức được học. Cuối cùng, đó mới là điều thực sự đáng quan tâm.”

Đọc thêm

Phải làm sao khi con bạn ghét trường học 

Phải làm sao khi con bạn ghét trường học: 15 chiến thuật hiệu quả phần 1

Nancy Kalish

Đặng Thanh Hiền_ Táo Trường Học dịch