Bất cứ khi nào tôi yêu cầu con trai tôi, Darren, đưa ra lựa chọn, con mất thời gian vô cùng. Gần đây con đã dành nửa giờ trong cửa hàng đồ chơi để nghĩ xem nên mua một con robot có mắt phát sáng hay một con khác biết đá bóng. Đôi khi tôi chỉ muốn thốt lên: “Con chọn đại đi!”
Darren không đơn độc. “Đó là điều bình thường đối với những đứa trẻ 5-6 tuổi khi phân vân giữa những lựa chọn nhất định, như là không muốn ăn rau gì, và suy nghĩ quá nhiều về những thứ khác như chọn một món đồ chơi hoặc một vị kem,” TS. Tamar Chansky, nhà tâm lý học trẻ em và tác giả của Giải phóng con bạn khỏi lo âu, nói. Lý do là họ thiếu kinh nghiệm. “Cho đến nay, cha mẹ đã đưa ra hầu hết các quyết định, nhưng khi trẻ đến trường, thế giới của chúng rộng mở và chúng có nhiều cơ hội hơn để nói ra sở thích của mình”, bà nói.
Học cách đưa ra lựa chọn của riêng mình giúp trẻ tự lập, có trách nhiệm và tự tin hơn, vì vậy quyết định là một kỹ năng tốt cần chú trọng. Mặc dù con bạn không thể trở nên quyết đoán chỉ sau một đêm, nhưng bạn có thể làm rất nhiều điều để giúp con vượt qua sự phân vân.
Đưa vào một chương trình
Lần sau, khi bạn cân nhắc một tình huống – dù là nấu món gì vào bữa tối hay khi nào dắt chó đi dạo – hãy trao đổi với con bạn”, TS. Peter L. Stavinoha, nhà tâm lý học trẻ em tại Trung tâm Y tế Trẻ em Dallas. “Mô tả ưu và nhược điểm của từng lựa chọn, so sánh chúng với nhau và nói về bất cứ điều gì khác sẽ giúp bạn đi đến quyết định,” ông nói.
Ví dụ, nếu bạn đang tìm một món quà để tặng ông ngoại, bạn có thể trò chuyện với con về giá quà tặng, sở thích của ông nội và tính tiện lợi của món quà. Cho phép con bạn xem cách bạn lập luận để giúp con hiểu được những nỗ lực cần có và một lộ trình để tuân theo khi đưa ra quyết định của riêng mình.
Giới hạn các lựa chọn
Cho con tự chọn bánh sinh nhật và xem con bị lạc trong sự cân nhắc như thế nào. “Nghiên cứu cho thấy nếu chúng ta có quá nhiều lựa chọn, chúng ta sẽ bị choáng ngợp bởi không muốn từ chối cái gì cả”, TS. Chansky nói. Thu hẹp phạm vi lựa chọn để con bạn dễ quyết định hơn. Trẻ em cần học hỏi để biết cách đưa ra quyết định tốt, vì vậy việc thực hành là cần thiết.
Đừng quan trọng hóa vấn đề
Trẻ em thường bế tắc khi cố gắng quyết định bởi vì chúng nghĩ rằng mọi quyết định đều là vấn đề rất lớn. Hãy giúp con bạn học cách phân cấp quyết định để con bớt lo lắng và bạn tiết kiệm được thời gian. Giải thích rằng quyết định nhỏ, như ăn món gì khi đến trường, có thể được đưa ra nhanh chóng; quyết định trung bình, như mượn cuốn sách nào ở thư viện, đòi hỏi suy nghĩ một chút; quyết định lớn, quan trọng hơn, như chọn một môn thể thao để tham gia, cần thêm thời gian để cân nhắc. Sau đó, nếu lần tới con bối rối vì phải chọn một loại nước trái cây tại nhà hàng, bạn có thể nhắc nhở con rằng đó là một quyết định nhỏ và con sẽ không cảm thấy quá áp lực.
Trò chơi dự đoán
“Khi trẻ em tự vấn hoặc tính toán, chúng thực sự đang giảm tốc để tư duy kỹ lưỡng, vì vậy chúng có thể đưa ra quyết định tốt hơn,” TS. Michelle P. Maidenberg, Giám đốc lâm sàng của Westchester Group Works (Harrison, New York), nói. “Bạn có thể giúp con làm quen với lối tư duy này bằng cách đưa ra các tình huống đòi hỏi sự lựa chọn và giải quyết vấn đề cơ bản. Hỏi con làm thế nào nếu hai bạn cùng lớp đồng thời mời con đến buổi tiệc sinh nhật vào cùng một ngày hoặc con sẽ mua gì nếu cô trúng số 10 đô-la, đó là một cách thú vị để con mài sắc tư duy phê phán và khả năng đưa ra quyết định,” Tiến sĩ Maidenberg nói.
Cho phép con quyết định sai lầm
Tất nhiên, bạn biết điều gì có thể xảy ra nếu đứa con học mẫu giáo của bạn mang toàn bộ số tiền tiêu vặt đến trường. Nhưng nếu con vẫn khăng khăng sau khi bạn cảnh báo con rằng con có thể mất tiền, hãy để con mang tiền đến trường. “Miễn là đó không phải vấn đề về sức khỏe và an toàn, bạn cần cho phép trẻ em đưa ra một số quyết định tồi tệ bởi vì điều đó giúp chúng học cách xem xét hậu quả,” TS. Stavinoha nói. Khi con trai bạn về nhà khóc lóc vì nó đánh rơi một đô-la ở sân trường vào giờ ra chơi, tôi đánh cuộc là con sẽ không cự nự nếu lần sau bạn yêu cầu con để tiền tiêu vặt ở nhà.
Tamekia Reece
Đặng Thanh Hiền – Táo Trường Học dịch
Xem thêm:
5 cách giúp thanh thiếu niên đối phó với khủng hoảng trong cuộc sống
